De ontdekking van de hemel van Harry Mulisch is uitgeroepen tot de allerbeste Nederlandse roman aller tijden. Ik ben het hiermee eens, omdat het de beste roman die ik ooit heb gelezen. In deze recensie geef ik mijn mening over dit opus magnum.
Praktische feiten:
- Uitgekomen in 1992
- Een van de beste boeken van Harry Mulisch
- Verschillende thema’s komen aanbod
- Verkrijgbaar bij iedere boekhandel en online platform, wel zo makkelijk.
- 926 pagina’s
Het is een aardige dikke pil. Dit is overigens absoluut geen reden om de ontdekking van de hemel niet te lezen, dat geldt ook voor ieder ander boek. Want het gaat erom dat je je laat meevoeren in het verhaal, en dat gaat zeker gebeuren in deze roman. Bovendien heb je dan eens een dikke pil uitgelezen.
Waarom Harry Mulisch een van de beste schrijver is
Ik weet het, Harry Mulisch is overleden, dus moet het was zijn. Voor mij leeft de auteur nog door zijn werk. Daarom houd ik het bij de tegenwoordige tijd.
Mulisch zei over zichzelf dat hij een groot schrijver is, en dat is terecht gezegd. De ontdekking van de hemel zit zo goed in elkaar. Ik zou je hiervoor het liefst meteen ieder detail vertellen, maar dan hoef je het niet meer te lezen.
Levensvragen
Ik vind dat de belangrijkste levensvragen aanbod komen, zoals:
- Hoe onderhoud ik vriendschappen?
- Wat betekenen relaties voor mij?
- Welke rol heeft mijn persoonlijke geschiedenis?
- Hoe ga ik om met geheimen?
- Is er iets groters dan alleen het leven op aarde?
We hebben allemaal een manier om met dit soort vraagstukken om te gaan. Mulisch geeft tussen de regels door er antwoord op, en dat vind ik zo ontzettend knap. Je zal daarom erover blijven nadenken, dan bedoel ik niet over de interactie tussen de hoofdpersonen (dat ook fascinerend is) maar over het antwoord wat je hebt gelezen. Bijvoorbeeld op de vraag hoe snel een vriendschap kan ontstaan, is dat slechts een kwestie van tijd of kan het zomaar gebeuren, zoals we ook over liefde op het eerste gezicht spreken?
Nee, je gaat je niet vervelen of stil zitten.

Is kennis hebben van de geschiedenis een vereiste?
Tijdens het lezen kom je veel bekende namen tegen uit de geschiedenis, denk aan Picasso. Dit is een bekende term uit het oeuvre van Mulisch. Nu vraag ik me af of je deze namen van tevoren moet kennen vlot door het boek heen te komen? Ik denk van niet, aangezien je prima verder kunt lezen. De grootheden spelen immers geen grote rol, al is het wel prettig om hun werk/rol te kennen om nog beter een voorstelling te maken.
Moet je ervoor werken?
Nee, al lees ik veel andere recensies over de ontdekking van de hemel waarin wordt geschreven dat ze er eerst moesten doorheen komen.
Ik ben het daar niet mee eens, de eerste pagina’s zijn al zo boeiend dat je verder wil lezen.
Welke rol speelt de hemel?
Mulisch kon net zo goed de reclame ingaan met het bedenken van zo’n titel, die je nieuwsgierig maakt.
De hemel heeft een rol, omdat de situatie onder de mensen aan het veranderen is, en de almachtige figuren willen daarop inspelen door het leven van de hoofdpersonen te beïnvloeden.
Er gaat een hele nieuwe wereld voor je open
Dit is gebaseerd op een leesprincipe van Mulisch zelf. Hij zei: ik wil iets lezen waarvan ik nog nooit heb gehoord.
Geloof me: dat ga je zeker. Soms zul je hierdoor denken: waar gaat dit over, zoals een reis naar Cuba, en soms denk je: wat een geweldige wijsheid. Het is belangrijk om open te staan voor deze opvatting. Want als je iets wilt lezen waarin je jezelf herkent, raad ik je aan om een andere auteur erbij te pakken. Like Reve.
De rol van Mulisch
Misschien is de vrijheid nog wel het mooiste aan het schrijverschap – het zelf mogen bepalen wat je opschrijft en welke inspiratiebronnen je gebruikt.
Wie het levensverhaal van Mulisch een beetje kent, herkent zijn geschiedenis, zoals:
- Zijn vriendschap met Hein Donner
- De relatie met vrouwen
- De politicus Hans van Mierlo
- Het opgroeien zonder directe-grote familie
Voor mensen die een Mulisch-liefhebber zijn, zoals ik, zijn dit de krenten in de pap. Voor mensen die niet Mulisch niet zo goed kennen, is dit een indirecte manier om de schrijver te leren kennen.
Geen toeval – Mulisch publiceerde de ontdekking van de hemel, bestaande uit 65 hoofdstukken, toen hij 65 was.
Verplichte kost
De ontdekking van de hemel voert de literatuurlijsten aan op scholen. Eigenlijk moet deze lijst woorden door getrokken naar het dagelijks leven. Je leest immers vaak minder met volledige focus voor je lijst. Uitzonderingen daargelaten natuurlijk.
Waarom zeg ik dit? Omdat je de ontdekking van de hemel talloze keren kunt herlezen – je ontdekt steeds weer nieuwe dingen, dit heb je maar met weinig boeken.
Andere recensies
Alleen mijn mening is natuurlijk niet belangrijk. Wat belangrijk is wat anderen ervan vinden, dan is er een volledig beeld.
Lees verschillende reviews over de ontdekking van de hemel hier
Verder laat ik ook een enkele recensie van iemand op YouTube zien.
Conclusie
Ik vind dat je de ontdekking van de hemel moet lezen. Hiervoor heb ik 3 redenen.
Een unieke roman in het Nederlandse taalgebied
Er is geen roman die vergelijkbaar is met de ontdekking van de hemel, ik denk dat er ook geen andere zal zijn in de nabije toekomst.
Dit is voor jou de perfecte kans om een roman te lezen die je nog nooit hebt gelezen. Laten we eerlijk zijn: het plot van de meeste romans is vaak hetzelfde. Dat geldt niet voor dit plot, dat blijft je steeds verrassen.
Pure literatuur
Ik schreef in een kennisbank artikel dat je van literatuur leert hoe hert leven in elkaar steekt. Alle facetten van het leven passeren de bladzijdes, dit vergroot je wijsheid.
Het is spannend
Het allermooiste: je denkt voortdurend aan het verhaal als je niet aan het lezen bent, dan weet je: het is goed werk.
Bestel hier de ontdekking van de hemel